Soms vraagt een gemeenteambtenaar om een officiële huisvestingsaanvraag. Wettelijk gezien mag dat geen harde eis zijn vanuit de gemeente. Toch kan het geen kwaad al vroegtijdig met ambtenaren in gesprek te gaan hierover. Weet dat zodra u een pand accepteert, u zelf verantwoordelijk bent voor een eventuele verbouwing. U kan een pand ook niet accepteren, of onder voorwaarde van verbouwing door de gemeente.

Minimale eisen onderwijshuisvesting
Er zijn eisen waar het gebouw aan moet voldoen. Die staan in de Arbowet en het Bouwbesluit. Zo gelden er regels voor een verantwoorde inrichting. Deze regels hebben onder meer betrekking op het schoolteam, de veiligheid, de omgang met gevaarlijke stoffen en het binnenklimaat.

Normbedragen onderwijshuisvesting
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseert gemeenten om de normbedragen voor onderwijshuisvesting met 40 procent te verhogen. De reden is dat de tot dusver gebruikte normbedragen de werkelijke prijsontwikkeling niet goed hebben gevolgd. Dit advies wordt ook in de modelverordening Voorzieningen huisvesting onderwijs voor 2019 verwerkt. Veel gemeenten nemen deze modelverordeningen van het VNG als basis voor hun eigen verordening. Mocht uw eigen gemeente dit advies nog niet hebben gevolgd, dan kunt u het tot inzet van een politieke lobby maken.

Scheiding van bestuur en intern toezicht
Zowel de Wet op het Primair Onderwijs als de Wet op Voortgezet Onderwijs verplicht scholen om het bestuur van de school te scheiden van het intern toezicht. Er is aan aantal manieren om dat binnen de wettelijke kaders te doen. Hier kunt u een keuze in maken (zie ook Code Goede Bestuur). Lees de FAQ ‘Hoe geven we inhoud aan het intern toezicht’ op VBS.nl.

Wat zijn uitvoerende taken?
Uitvoerende taken zijn taken die een bestuur uitvoert om de school draaiende en georganiseerd te houden, zoals het leiden van de school of het voorbereiden en uitvoeren van beleid. Meer specifiek gaat het dan om het personeelsbeleid, de meerjarenbegroting of onderhandelingen met de wethouder (zie ook Code Goed Bestuur).

Wat zijn toezichthoudende taken?
Een toezichthouder controleert of een school goed uitvoering geeft aan het beleid. Wordt er goed onderwijs gegeven? Wordt er niet te veel of juist te weinig uitgegeven? Kan het personeel zich voldoende ontwikkelen? Wat gebeurt er bij incidenten? Met dat soort vragen houdt een toezichthouder zich bezig (zie ook Code Goed Bestuur).

Code Goed Bestuur
Het implementeren van een Code Goed Bestuur is verplicht. In de code staan de beginselen van goed onderwijs nader uitgewerkt. Voor het primair onderwijs vindt u er bij PO-raad meer informatie over, en voor het voortgezet onderwijs bij de VO-raad. Het is verstandig deze documenten gelezen te hebben. Wees daarnaast altijd alert op belangenverstrengeling, bijvoorbeeld als u vrienden of familie van elkaar bent. Ten slotte kan het helpen om een onafhankelijk iemand van buiten (bijvoorbeeld een ervaren, gepensioneerde directeur) als intern toezichthouder op te nemen.

Lees de FAQ ‘Voldoen we als school(bestuur) aan de Code Goed Bestuur?’ op VBS.nl

In de VBS Kennisbank vindt u meer informatie over intern toezicht: selecteer als soort artikel ‘Kennisbank’ en als thema ‘governance’.

Initiatiefnemers die zelf al een school hebben gestart geven aan dat het verstandig kan zijn om een of meerdere ervaren leraren te werven, die weten wat er van een school gevraagd wordt. Hun aanwezigheid boezemt vertrouwen in bij geïnteresseerde ouders, en hun inbreng bij de ontwikkeling en verfijning van uw onderwijsvisie kan veel verschil maken. Zorg wel dat u overeenstemming hebt over de onderwijsvisie.

Daarnaast kunt u, als u mensen tekort komt op basis van uw begroting, overwegen om een aantal stagiairs in te zetten. Dat kan het beste als u ze een waardevolle ervaring kunt bieden, bijvoorbeeld onder begeleiding van een ervaren docent.

Ten slotte is het vinden van een goede, geschikte directeur een van belangrijkste zaken bij het starten van een school. Liefst een ondernemende duizendpoot. Iemand die bevlogen is, deskundig, en mensen kan binnenhalen en binden. Dan gaat het zowel om ouders, leerlingen als leraren en ander personeel.

Wanneer krijgt u voor het eerst geld?
De rechtspersoon die u heeft opgericht, heeft inmiddels al een tijdje een bankrekening. Daar krijgt u als school voor primair onderwijs twee maanden voor de start van uw school een directeurssalaris op gestort. Dat geldt ook voor een op te richten school voor het voortgezet onderwijs. Vaak is de (beoogde) directeur al eerder aan de slag, In twee maanden een school uit de grond stampen is wel erg krap. Het liefst gaat u al eerder aan de slag, ook met uw team van leraren.

Wanneer moet u aangeven wat u nodig heeft?
Typisch krijgt u in maart of april een brief van DUO. Daarin staat wat u moet doen om de bekostiging te starten. Zoals u aansluiten bij het ABP, het Borgstellingsfonds (alleen als u een school voor primair onderwijs sticht), en het aantal leerlingen waarmee u verwacht te starten doorgeven. Handel dan direct om onnodige vertraging te voorkomen. Het is verstandig om een reële schatting van het aantal leerlingen in te leveren. Ook kan het handig zijn om u bij een administratiekantoor aan te sluiten, voor de financiën, pensioenen en HRM.

Gaat alle bekostiging via de rijksoverheid?
Nee. De bekostiging van zorgleerlingen gaat via het lokale samenwerkingsverband. Daar wordt u automatisch lid van. Daarnaast kunt u in aanmerking komen voor middelen uit de onderwijsachterstandsgelden. Hoeveel budget daarvoor is, verschilt per gemeente. Soms kunt u ook incidenteel middelen uit fondsen krijgen, bijvoorbeeld bij een charitatief fonds. En de ouderbijdrage – hoewel vrijwillig – kan ook wat extra budget opleveren.

Op hoeveel geld kunt u rekenen?
Gemiddeld ontvangen basisscholen € 6.900 per leerling. Dat bedrag ligt wat hoger voor kleine scholen. De precieze berekening van het budget is complex en afhankelijk van veel factoren.

In het voortgezet onderwijs ontvangen scholen gemiddeld € 8.500 per leerling. De precieze berekening van het budget is complex en afhankelijk van 42 verschillende factoren. De komende jaren wordt de berekening vereenvoudigd zodat de bekostiging van slechts vier factoren afhankelijk wordt. Lees meer over de vereenvoudiging bekostiging VO.

Wat als u tijdens het jaar leerlingen aanneemt? Komt u dan geld tekort?
Nee, dan wordt u daarvoor gecompenseerd door OCW.

Hoeveel budget moet u reserveren voor materieel?
Dat verschilt per school. Een aardige vuistregel is om 15-20 procent van de uitgaven te reserveren voor materieel. U kunt ook een expert of een bevriende school raadplegen, om samen de afweging te maken.